Haber-Roportaj :  Murat BERHUN

Kaynak: Çukurova Gazeteciler Cemiyeti yayını - Çukurova Postası

İç içe ama düzenli evlerde yaşayan bireyler, 170 cm eninde olan sokaktan geçerek işlerine gidip geliyor, yaşamsal ihtiyaçlarını karşılıyor. Sohbetler pencereden pencereye yapılsa da aynı mekândaymış hissi veriyor. Ne evde ne de daracık sokakta alan olmayınca çiçekler de pencerelerde yerini bulmuş.  İki kişinin yan yana yürümesi bile sıkıntılı olan dar sokakta en büyük sıkıntı ise ev taşıma, mobilya veya buzdolabı gibi ev eşyalarının değiştirilmesi sırasında yaşanıyor.

“SOKAKLAR DAR AMA YÜREĞİMİZ GENİŞ”

150 cm ile “en dar sokak” olan Çorum’daki Dikiciler Sokaktan sonra dünyanın en dar sokakları arasında gösterilen ve 100 Yıllık geçmişi bulunan 32052 sokakta oturan yurttaşlar, dar sokağın kendileri için “yaşam alanı” olduğunu belirtiyorlar. “Sokak dar ama yüreğimiz geniş” diyen yurttaşlar, asıl olanın insan ilişkilerinin sağlıklı olması ve toplumsal dayanışmanın varlığını sürdürebilmesi olduğuna dikkat çekiyor.

SOKAĞIN MUTLU ÇOCUKLARI

15 Ailenin barındığı ve yaklaşık 60 bireyin yaşadığı sokağın belki de en mutlusu çocuklar oluyor. Dar olması nedeniyle pek kimsenin gelip gitmediği sokakta, çocuklar da kelimenin tam anlamıyla “Sokağın ortasında” oyun oynuyor. Bu sokaktan okula, bakkala, arkadaşlarına gidip gelen çocuklar, sokağın darlığına inat geniş hayaller kuruyor. Kiminin doktor, kiminin mühendis, kiminin de öğretmen olma hayali var. O çocuklar, sokağın çıkmazlığına inat yeni bir yol yapmayı, darlığına inat ise geniş bir açıyla hayata bakmayı öğreniyor. 

PROF. DR. ADNAN GÜMÜŞ  “İNSANİ SOSYAL KENTSEL DÖNÜŞÜM”

Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Bölümü Öğretim üyesi Prof. Dr. Adnan Gümüş dar sokakların Adana’nın artık bir değeri, yüz yıllık mekânsal, yapısal, mimari, iktisadi, sosyal, politik, tarihi bir değeri haline geldiğini belirtti. Prof. Dr Gümüş “Bundan sonra yapılacak şey bu dar sokağı veya benzer sokakları yıkmak değil yaşatmak, ancak yaşatırken de orada yaşayanları “yoksulluk ve yoksunluğa terk etmek” değil aynı zamanda insani ve sosyal olanakları da sunmaktan geçecektir. Kısaca farklı bir kentsel dönüşüm anlayışına ihtiyaç var. Mevcut sokakları yok etmek değil insani ve sosyal kentsel dönüşümü başarmak gerek.”dedi.

“SOKAKLARLA BİRLİKTE TARİHSEL VE YAŞAM BAĞI DA YOK EDİLİYOR”

Bir yıkım ve talan kültürü yaşanıyor sanki. Yeterince kayıp verildi. Artık gerekli dersler çıkarılmalı, 32052 sokak, bundan sonraki sokaklar yıkımdan kurtarılmalıdır. Bunun için tüm ihtiyacımız bir zihniyet değişikliği. Çünkü bu kayıplarda sadece tarihsel bağ değil yaşam bağı da yok ediliyor. 100 yıl öncesini, 100 yıllık akışı, hayatı, bir şehrin eksiği ile fazlası ise oluşup yayılmasını, değişip dönüşmesini, Adana’yı ve uygarlığı anlamak istiyorsak bu farklı sokak dokularının korunması yaşatılması çok önemli bulunuyor. Seyhan ve Adana farklı bir kentsel dönüşüm modeli, “insani sosyal kentsel dönüşüm” modeli oluşturabilir. Bunun bir örneği Kocavezir Mahallesi 32052 Sokakla başlatılabilir.

ŞPO ŞUBE BAŞKANI ONUR KAFALI “170 CM’LİK SOKAK, SOSYO-EKONOMİK YAPISINI KORUYOR”

Kentlerde dönüşüm adı altında "toplu konutlaşma" modeli olarak belirlenen yerlerin genellikle arsa fiyatlarının yüksek olduğu alanlardan seçildiğini belirten TMMOB Şehir Plancıları Odası (ŞPO) Adana Şube Başkanı Onur Kafalı, 170 cm eninde 23 Metre uzunluğunda olan sokağın kendi dokusunu, kozmopolit sosyo-ekonomik yapısını, kültürel kimliğini muhafaza etme mücadelesinde bulunan, her gün önünden yüzlerce insanın geçtiği ancak farkına bile varılmayan kentsel mekanlardan biri olduğunu kaydetti.

“BU SOKAK BİZLERİ CEP ETMEMİŞ”

Kocavezir Mahallesi 32052 nolu sokağın genişliği, yasal mevzuatta belirlenen standartların çok altında olduğunu ifade eden Kafalı “Bu sokak bizi bir şekilde cezp etmemiş. Ertelemelerimizin etkisinde yıllarca varlığını sürdürmüş ve kent planlamasında göz ardı edilmiş olan bu kentsel mekan, süreç içerisinde köhneleşmiş bir yapıya bürünmüş.” dedi.

“SOSYO-KÜLTÜREL SERMAYE MUHAFAZA EDİLEREK, MEVCUT DOKU İYİLEŞTİRİLMELİ”

ŞPO Adana Şube Başkanı Onur Kafalı şöyle konuştu;

“Aslında komşuluk ilişkilerinin sıkı bağlarla tanımlı olduğu, günün belirli saatlerinde çocukların oyun oynadığı, sakinlerinin sandalye atıp oturduğu ortak değerlerin yaşadığı çıkmaz sokak niteliğindeki bu alan sürekli yaşayan bir organizma gibi. Yerinde dönüşüm yaklaşımı kapsamında ele alındığında, top yekun bir yenileme hareketinden daha ziyade sosyokültürel sermayesinin muhafaza edilerek mevcut dokusunun iyileştirilmesi ve yaşayan insanların yaşam kalitesini arttırıcı nitelikte dokunuşların yapılması, sokağın kent içindeki kimliğinin daha tanımlı hale getirilmesini sağlayacaktır.”

Dünyanın en dar sokaklarından biri olan Kocavezir Mahallesi 32052 nolu sokak dopdolu geçmişi ve umut dolu yaşayanlarıyla varlığını sürdürüyor. Yaşanmışlıkları ve geniş hayalleri olan çocuklarıyla…