Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Adana Milletvekili, Jeoloji Yüksek Mühendisi Dr. Müzeyyen Şevkin, Türkiye’deki afet riski altındaki yerleşim birimlerini, kentsel dönüşümü, deprem fay ve zonları ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca ayrılan ödenekleri Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) taşıdı.

KAPSAMLI SORU ÖNERGESİ

16 Mayıs 2012 tarihinde kabul edilen ve 31 Mayıs 2012 tarih ve 28309 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ‘6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un ülkemizde afet riski altındaki yerleşim birimlerinde sağlıklı ve güvenli yaşam çevreleri oluşturmak; yerleşim birimlerinin afet güvenliğini yükseltmek amacıyla düzenlenen bir kanun olarak kamuoyuna sunulduğunu ancak kanunun yürürlükte olduğu 8 yıllık süreçte bu kanuna dayalı olarak gerçekleştirilen kentsel dönüşüm projelerinin afet risklerinin azaltılmasına hizmet etmediği etmediğinin görüldüğünü dile getiren Dr. Şevkin, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un yanıtlaması istemiyle geniş kapsamlı bir soru önergesi hazırladı.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın sadece bu kanun nedeniyle değil başta İmar Kanunu olmak üzere kentleşme ve planlamaya yönelik sorumlu olduğu tüm mevzuat nedeniyle afet risklerinin azaltılmasına yönelik faaliyetleri olması gerekirken, afet risk yönetiminin gereklerine uygun olarak yapması gereken yerleşim birimlerinin afetlerden korunmasına ve afetlerin önlenmesine yönelik faaliyetlerinin bilinmediğini kaydeden Dr. Şevkin, bakanlığın hasar tespit, afetzedelere Toplu Konut İdaresi (TOKİ) konutlarının yapılması gibi faaliyetleri ile sıklıkla gündeme geldiğini ifade etti.

18 KENT, 80’İ AŞKIN İLÇE, 502’Yİ AŞKIN KÖY VE MAHALLE RİSK ALTINDA…

Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) Genel Müdürlüğü tarafından 2012 yayınlanarak yürürlüğe giren, yayınlandığı günden beri de başta ‘Türkiye Deprem Tehlike Haritası’nın hazırlanması olmak üzere, ülkemizdeki deprem güvenliği çalışmalarına temel bir altlık olan ‘Türkiye Diri Fay Haritası’na göre Türkiye’de Bolu, Sakarya, Kocaeli, Yalova, Bursa, Balıkesir, Manisa, İzmir, Aydın, Denizli, Muğla, Kütahya, Eskişehir, Kahramanmaraş, Hatay, Erzurum, Bingöl, Hakkari gibi 18 kent, 80’i aşkın ilçe, 502’i aşkın köy veya mahalle yerleşim birimlerinin içinden aktif fayların geçtiğinin bilindiğini ifade eden Dr. Şevkin, “Hatta 2020 yılı içinde Elazığ-Sivrice, Van-Başkale ve en son Bingöl-Karlıova’da meydana gelen depremlerde en çok hasar ve can kayıpları da fay hatları üzerine oturan yerleşim birimlerinde meydana gelmiştir. Ülkemiz genelinde aktif fay hatları veya zonları üzerinde 100 bini aşkın binanın yer aldığı ve 500 bine yakın vatandaşımızın da bu binalarda oturduğu tahmin edilmektedir” dedi.

RİSKLİ ALAN İLANI GERÇEKLEŞTİRİLİYOR MU?

Dr. Şevkin, bu kapsamda, “Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca aktif fay hatları veya zonları üzerinde yer alan  yerleşim birimlerinin kaç tanesinde 6306 sayılı yasa kapsamında “riskli alan” ilanı gerçekleştirilmiştir?  Kaç tanesinde kentsel dönüşüm projesi uygulanmıştır? Bu yerleşim birimleri hangileridir? Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından bu yerleşim birimlerinin depremden korunmasına yönelik hangi önlemler alınmış; bütçesinden bu önlemler için 2019 ve 2020 yıllarında ne kadar ödenek ayrılmıştır?” sorusunu yöneltti.

FAY HATLARI VEYA ZONLARI ÜZERİNDE YAPILAŞMA DEVAM EDİYOR MU?

Önergesinde, “Ülkemiz genelinde aktif fay hatları veya zonları üzerinde 100 bini aşkın binanın yer aldığı ve 500 bine yakın vatandaşımızın da bu binalarda oturduğu düşünüldüğünde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi (AFAD) Başkanlığı’nca herhangi bir yasal düzenleme gerçekleştirilmiş midir? Gerçekleştirilmedi ise neden gerçekleştirilmemiştir?” diye soran Jeoloji Yüksek Mühendisi Dr. Şevkin, ayrıca şu sorulara yanıt arıyor:

“- Aktif fay hatları veya zonları üzerinde yapı yapılmasına müsaade etmeye devam edecek misiniz?

-          MTA Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan haritalardan biri de Türkiye Heyelan Envanter Haritası olup heyelan en sık yaşanan ve depremden sonra ikinci sırada doğa kökenli afetlere neden olan bir olaydır. Türkiye Heyelan Envanter Haritasında işlenmiş heyelanların riski altındaki yerleşim birimlerinin kaç tanesinde,  6306 sayılı yasa kapsamında “riskli alan” ilanı gerçekleştirilmiştir?  Kaç tanesinde kentsel dönüşüm projesi uygulanmıştır? Bu yerleşim birimleri hangileridir? Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından bu yerleşim birimlerinin heyelandan korunmasına yönelik hangi önlemler alınmış; bütçesinden bu önlemler için 2019 ve 2020 yıllarında ne kadar ödenek ayrılmıştır?

-          Tarım ve Orman Bakanlığı-Su Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Taşkın Yönetim Planları kapsamındaki birimlerinin kaç tanesinde 6306 sayılı yasa kapsamında “riskli alan” ilanı gerçekleştirilmiştir?  Kaç tanesinde kentsel dönüşüm projesi uygulanmıştır? Bu yerleşim birimleri hangileridir? Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından bu yerleşim birimlerinin taşkından korunmasına yönelik hangi önlemler alınmış; bütçesinden bu önlemler için 2019 ve 2020 yıllarında ne kadar ödenek ayrılmıştır?”