Ülke içindeki veriler ve uluslararası değerlendirmeler, ekonomik büyüme konusunda hükümet sözcülerinin çizdiği pembe tabloyla örtüşmüyor. Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) bu yılın ilk 3 ayında yüzde 5 büyüyen Türkiye ekonomisinin ikinci çeyrekte büyümesinin yavaşlayacağı tahmininde bulundu. 70 ülkeden 500'e yakın finansal kuruluşun üye olduğu enstitünün Gelişen Avrupa Finansal Koşullar Endeksi raporunda, Türkiye'deki finansal koşulların daha çok iç gelişmelerden etkilendiği vurgulandı. Avrupa'nın doğusunda yer alan 7 ülke arasında en sıkı finansal koşullar Rusya'da tespit edilirken, bu ülkeyi Türkiye takip ediyor. Türkiye'yi Ukrayna, Macaristan, Polonya ve Çekya izlerken, bu ülkeler içinde en gevşek finansal koşullara sahip ülkenin Romanya olduğu görülüyor.
2017'nin ilk yarısında finansal koşulların sadece Polonya'da gevşeme gösterdiği, Rusya ve Çekya'da yatay seyir izlediği, Türkiye'nin dahil olduğu diğer ülkelerde ise sıkılaşma eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.
TL DÜŞTÜKÇE GEVŞİYORUZ
Raporda, Rusya hariç olmak üzere bölgede finansal koşulların büyümeye uygun olduğu belirtilerek, “Finansal koşullar endeksi, 2017'nin ikinci çeyreğinde Romanya'da hızlı büyümeye işaret ederken, Türkiye'de para politikasındaki nispi sıkılaştırmanın reel Gayri Safi Yurtiçi Hasıla büyümesini yavaşlatacağına işaret ediyor” denildi.Türkiye'de finansal koşulların 2009'dan bu yana “gevşek” bölgesinde olduğu kaydedilen raporda, diğer yandan Merkez Bankası'nın (TCMB) Aralık 2016'dan itibaren bankalar arası faiz oranlarını yaklaşık 350 baz puan artırmış olması nedeniyle, sıkılaşma yaşanmasının beklendiğine dikkat çekildi. Avrupa Birliği (AB) üyesi Çekya, Macaristan, Polonya ve Romanya'nın hem kendi merkez bankalarının hem de Avrupa Merkez Bankası'nın uyumlu para politikasının büyümeyi desteklediğini belirten IIF uzmanları, Türkiye'de ise iç faktörlerin baskın olduğunun altını çizdi. Uzmanlar ayrıca, son 17 yıla bakılınca Türk Lirası'nın değerlendiği dönemlerde finansal koşulların sıkılaştığı, döviz yükselişlerinde ise gevşemenin görüldüğü tespitini yaptı.
Bu arada, ABD'li yatırım bankası JP Morgan, turizmdeki toparlanma, vergi indirimleri ve hükümetin kredi ve teşviklerle büyümeyi desteklemesini göz önüne alarak, Türkiye için 2017 büyüme tahminini yüzde 3.8'den yüzde 4.6'ya çıkarırken, bu teşvik ve tedbirlerin süresinin dolacak olmasından dolayı yılın ikinci yarısında yavaşlama beklediğini kaydetti.
MUSLUKLAR KAPANIYOR
IIF raporunda kullanılan faiz oranları, reel döviz kuru, tahvil getirisi, borsa endeksi gibi verilerin yanı sıra Türkiye'de bankacılık ve sanayi sektörlerinden gelen sesler de büyümede yavaşlamaya işaret ediyor.Kredi Garanti Fonu aracılığıyla devletin kefaletinde yılın ilk 7 ayında 208 milyar TL kredi kullandıran bankaların artık frene basmaya başlaması da IIF raporundaki öngörüleri destekliyor.
Ayrıca, haziran ayında takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretiminin bir önceki aya göre yüzde 0.4, geçen yılın haziran ayına göre yüzde 3.6 azalması da ekonomik büyümedeki yavaşlamanın sinyalleri arasında sayılıyor.
