Musavat Gazetesinden Türkçeye Çevrilmiştir
Bunların yüzde 80'i düşük ve orta gelirli ülkelerde ikamet ediyor. Dünyada her yıl 6,5 trilyon sigara tüketiliyor ki bu da günde 18 milyar sigara anlamına geliyor. Dünyada her yıl 8 milyondan fazla insan tütün kullanımının yol açtığı sorunlar nedeniyle ölmektedir. Tütün ve tütün ürünlerinin insan vücuduna verdiği zararı göz önünde bulundurarak, son on yılda birçok ülke, nüfusun bu zararlı alışkanlıktan vazgeçmesi için hem yasaklayıcı hem de uyarıcı tedbirler almıştır. Örneğin, İngiltere sağlık otoritelerinin uyguladığı önlemler sonucunda 2009 yılında nüfusun yüzde 21'ini oluşturan tütün kullanıcıları 2019 yılında yüzde 14,1'e geriledi. Ülke, bu göstergeyi 2025 yılına kadar yüzde 3'ün altına indirmeyi planlıyor.
Azerbaycan'da sigara içenlerin sayısı az değil. Devlet İstatistik Komitesi'nin hesaplamalarına göre Azerbaycan'da 15 yaş üstü erkeklerin yüzde 31,6'sı, yani yaklaşık her üç erkekten biri sigara içiyor. En yüksek oran 45-64 yaş arası erkeklerde. Bu yaş grubundaki erkeklerin yarısı sigara kullanıcısıdır. 20-44 yaş arası erkeklerin yüzde 26'sı ve 65 yaş üstü erkeklerin yüzde 33'ü sigara içiyor. Ülkede her yıl yaklaşık 11 milyar sigara içiliyor. Bu hacmin çoğu yerel işletmeler tarafından üretilmektedir. Resmi rakamlara göre Azerbaycan'da geçen yıl 14 milyar 351 milyon sigara üretildi. Bu sigaralardan 316 milyon adet ihraç edilmiştir.
Devlet İstatistik Kurumu'nun bilgisine göre, geçen yıl ülkeye 91 milyon dolar değerinde tütün ve tütün mamulü getirildi. Ülkenin toplam ithalatındaki payı yüzde 0,78 oldu. Bu ithalatın çoğu, sigara üretimi için gerekli olan hammaddelerden oluşmaktadır. Ancak bitmiş tütün ürünleri de ülkeye getirilmektedir. Bu ürünlerin çoğu Ukrayna'dan ithal edildi. Böylece 2021 yılında bitmiş tütün ürünlerinin yüzde 70'i bu ülkeden Azerbaycan'a getirilmiştir. Geçen yıl Azerbaycan, Ukrayna'dan 12,1 milyon dolar değerinde 483 milyon sigara ithal etti. 2022 yılının beş ayında, ülkedeki tütün ürünleri üretim hacmi 245,2 milyon manat olarak gerçekleşti. Bu da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,8'lik bir düşüş anlamına geliyor.
DSÖ'nün dünya çapında başlattığı tütünle mücadele politikasının bir parçası olarak, nüfusun bu zararlı üründen korunması için Azerbaycan'da bir takım adımlar atılmıştır: sigara ve diğer tütün ürünlerinin reklamının yanı sıra bunların satışı da yasaktır. 18 yaşın altındaki çocuklara yönelik ürünler. Tütünle mücadelenin yollarından birinin de tütünden üretilen ürünlere uygulanan ÖTV'yi hızla artırmak olduğu hükümetin açıklamalarından anlaşılmaktadır. ÖTV'lerde son 4-5 yılda en büyük artış tütün ürünlerinde kaydedildi. Son kez, 14 Nisan 2022'den itibaren, tüketim oranı tütün içeren 1000 birim sigara ve tütün ikamesi içeren sigaralar başına 43,0 manattan 46,5 manat'a yükseltilmiştir. bu 14 Mart'ta Bakanlar Kurulu'nun "Azerbaycan Cumhuriyeti topraklarına getirilen tüketim mallarının tüketim oranları" kararıyla yapılan değişikliğe dayanılarak gerçekleşti. Dolayısıyla kararın yayımlanmasından 30 gün sonra yani 14 Nisan'da yürürlüğe girmiş olması gerekirdi. Kararla, ısınma (buhar) sonucu tüketilen 1000 adet tütün ve tütün mamulü başına tüketim oranı da 12,9 manattan 14 manata çıkarıldı.
Nargile tütünü ve tütün ikameleri, diğer enfiye tütünleri, "homojenize" veya "yeniden yapılandırılmış" tütünler, çiğneme veya horlama tütünleri için tüketim oranı, imal edilmiş tütün hariç, 1 kg başına 30 AZN idi. Nargile ve muadillerinin ÖTV oranı birim başına 0,25 manattır.
Azerbaycan'da sigara fiyatları bugünden itibaren arttı
Bakanlar Kurulu, ülke nüfusunun önemli bir bölümünün kullandığı tütün ürünlerinden alınan ÖTV'nin artırılmasının yanı sıra ithal edilen nargile tütünü ikameleri, tek kullanımlık elektronik sigaralar, nargile ve ikameleri üzerinde de gümrük vergileri belirledi. Kurum tarafından "Azerbaycan Cumhuriyeti'nin dış ekonomik faaliyetinin eşya isimlendirmesi, ithalat gümrük vergileri oranları ve ihracat gümrük vergileri oranları"nda yapılan değişikliğe göre, nargile yerine 1 kilogram tütün yerine 1 ABD doları gümrük vergisi 31 Aralık 2024 tarihine kadar ithal edildiği belirlendi. Aynı zamanda ithal edilen her bir tek kullanımlık elektronik sigara, nargile ve ikamesine yüzde 15 gümrük vergisi uygulandı.
Ne kadar paradoksal olursa olsun, bu yılın 28 Mart'ında Bakanlar Kurulu "Dış ekonomik faaliyetin mallarının isimlendirilmesini, ithalat gümrük vergilerinin oranlarını ve ihracat gümrük vergilerinin oranlarını" değiştirdi. Karara göre, üretim amaçlı tütün, gelecek yılın sonuna kadar belirli ithalat vergilerinin uygulanmasından muaf tutuldu. Hükümet, kararın iç piyasada olası yerli tütün kıtlığının önüne geçilmesinin yanı sıra fiyat artışlarının önüne geçilmesi ve yerel tütün işleme sanayisine ara ürün arzının mevcut seviyesinin korunması amacıyla alındığını belirtti. Ancak şu anda şu soru ortaya çıkıyor, eğer fiyatlardaki artışın önlenmesi gerekiyorsa, o zaman tüketim vergilerindeki artışı hangi mantık açıklıyor? Sorunun cevabı herkes için açık. Böylece, 14 Mart'ta özel tüketim vergilerini artırarak milyonlarca insanın giderlerini artıran Azerbaycan hükümeti, 14 gün sonra yerli sigara üreticilerinin çıkarlarına uygun bir adım atarak hammaddelerini vergiden muaf tutuyor. Bu adımın kendisi, Ukrayna'daki savaşın lojistik ve tedarik zinciri üzerindeki olumsuz etkilerinin bir sonucu olarak tütün hammaddelerinin fiyatını artırmamak amacıyla haklıdır. Yani, doğrudan nüfusa satılan nihai ürün daha pahalı hale gelir - nüfusun maliyeti artar ve üreticilerinin maliyetleri azalır. Bu adımın kendisi, Ukrayna'daki savaşın lojistik ve tedarik zinciri üzerindeki olumsuz etkilerinin bir sonucu olarak tütün hammaddelerinin fiyatını artırmamak amacıyla haklıdır. Yani, doğrudan nüfusa satılan nihai ürün daha pahalı hale gelir - nüfusun maliyeti artar ve üreticilerinin maliyetleri azalır. Bu adımın kendisi, Ukrayna'daki savaşın lojistik ve tedarik zinciri üzerindeki olumsuz etkilerinin bir sonucu olarak tütün hammaddelerinin fiyatını artırmamak amacıyla haklıdır. Yani, doğrudan nüfusa satılan nihai ürün daha pahalı hale gelir - nüfusun maliyeti artar ve üreticilerinin maliyetleri azalır.
Ancak hükümetin tütün üreticilerine verdiği tavize rağmen, Mayıs ayından bu yana Azerbaycan'da bazı sigara markalarında kıtlık yaşanıyor. Azerbaycan'ın en büyük sigara üreticilerinden biri olan "Tabaterra" JSC, basına yaptığı açıklamada, lisans altında piyasaya sürülen uluslararası ürünlerin üretimi için gerekli hammaddelerin Mart ayına kadar bu şirketlerin Ukrayna'daki fabrikalarından temin edildiğini söyledi. yıl. Ukrayna'daki savaş nedeniyle bu ülkeden ihracat yapmak imkansızdı, bu nedenle bu hammaddeler bölgedeki diğer ülkelerden, özellikle Türkiye'den satın alındı: ) "Sobranie" ve "Winston" ticari markaları "Japan Tobacco International" şirketine aittir.
Şirket ayrıca Ukrayna'daki tedarikçi firmalara alternatifin Türkiye'de bulunduğunu ve yakın zamanda yeni tedarikçi firmalardan hammadde getirileceğini söyledi. Ancak bu sürecin zamanında ya da eski değeri ile gerçekleşmediği görülmektedir. Yani, zaten Temmuz ve ülke sigara sıkıntısı çekmeye devam ediyor. Üstelik fiyatlarda da artış var. Resmi istatistiklere göre bu yılın Ocak-Mayıs döneminde tütün ürünleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,2 oranında daha pahalı hale geldi. Alıcılar bunun önümüzdeki günlerde sigara fiyatlarının artacağına işaret ettiğine inanıyor. Onlara göre ülkede tütün ürünleri sıkıntısı yok, sadece dükkânlar fiyat artışlarından sonra malları satmak istiyor. Ancak sigara satan dükkanlar da var ve fiyatlar önceki günlere göre yaklaşık 10 kuruş artmış görünüyor.
"Azerbay
Resmi bilgilere göre, geçen yılın 5 ayında Azerbaycan 2 milyon 773,68 bin dolar değerinde tütün ve endüstriyel tütün ikamesi ihraç etti. Bu ürünün ithalat hacmi ise 41 milyon 330,26 bin dolar oldu. Cari yılın aynı döneminde bu ürünün ihracatı 9 milyon 188,96 bin dolar, ithalatı ise keskin bir düşüşle 29 milyon 846,37 bin dolar oldu. Hammadde ithalatında yaşanan sıkıntılara rağmen ülkeden sigara ihracatı devam etti. Böylece 4 ayda 1 milyon 11,88 bin dolar değerinde tütün içeren 55,75 milyon sigara ithal edilirken, ihracat 60,83 milyon sigara (454,89 bin dolar) olarak gerçekleşti. Bu dönemde yurt dışına 470,14 ton tütün hammaddesi, 5 milyon 393,12 bin dolar değerinde işlenmemiş tütün, 1425 ton kısmen veya tamamen çıkarılmış tütün ihracatı yapılmıştır.
Yerli üretim pahasına sigara üretimini hammadde ile temin etmek henüz mümkün olmamıştır. Yerli tütün üretimi 6-7 bin tonu geçmiyor. Resmi bilgilere göre, Azerbaycan'da tütün üretimi geçen yıl azaldı. Böylece bu ürünün üretimi 2020 yılına göre yüzde 7,7 daha az olan sadece 6,4 bin ton oldu. Ancak 2020 yılında tütün üretimi yüzde 15,1 artarak 6,9 bin ton olarak gerçekleşti.
